Konuşulmayan gerçek:zorla kaybetmeler

Abstract

Hakikat Adalet Hafıza Merkezi, çatışma dönemleri ve otoriter yönetimler boyunca yaşanan hak ihlallerinin açığa çıkarılmasına ve tüm bu süreçlerle geçiş dönemi adaleti perspektifiyle hesaplaşılmasına katkı sunmak amacıyla kurulmuş bir sivil toplum kuruluşudur. Hafıza Merkezi olarak kayıp yakınları ile çalıştıkça, zorla kaybetmeler konusuna toplumsal cinsiyet perspektifiyle yaklaşmanın ne kadar önemli olduğunu daha iyi anladık. Çünkü kadınlar zorla kaybedilenin arkasında kalanlar olarak erkeklerden çok daha farklı deneyimler yaşıyor, benzer olayların hayatlarındaki etkisi erkek egemen sistem nedeniyle farklılaşıyor. Kadınların “geride kalanlar” olarak neler yaşadığını ortaya çıkarmak da yeterli değil, bu deneyimleri mümkün kılan egemenlik ilişkilerini sorunsallaştırmak da şart. Bu rapor, kaybedilenlerin eşlerinin deneyimlerine odaklanarak bu ağır hak ihlaline cinsiyet perspektifinden bakma çabasının bir ürünüdür. Raporda zorla kaybedilenlerin eşlerinin bu süreci nasıl yaşadığı, hayatlarının nasıl değiştiği, kimlerle dayanışma ilişkisi kurdukları, kaybedilme sonrasında nasıl bir mücadele verdikleri, hangi sosyal haklarından mahrum kaldıkları sorularının cevabını aradık. Tüm dünya örneklerinde olduğu gibi Türkiye’de de zorla kaybetmelere karşı mücadele ağırlıklı olarak kadınlar tarafından yürütülüyor. Bu raporun da, kadınların devam eden mücadelesine bir katkı olmasını umuyoruz.