Gaziantep Halkevi ve Başpınar Dergisi

Abstract

The new Turkish State had not been set up easily. The victory had been won with great difficulties, devotions and self-denials, succeeding this, big revolutions and changes took place one after another and Turkish Republic reached to West's modern institutions one by one. During these processes, there was a need for an institution in order to inform people about reforms, share and practice them. This institutions, which was founded on 19 February 1932, was public houses firstly, fourteen public houses were established. There were thirty-four in late 1932 and there were 478 public houses in the year of 1951 that all of them were closed. In the introduction of our research, the period before Public Houses was examined. Public houses and Gaziantep Public House were investigated in part I. First the establishments, development, aims, function and closing of public houses have been investigated, then branches of public houses were mentioned. These branches were: languages, literature, academy of fine arts, representation, sports, social help, public courses, courses, library and publications, village life, museum and history. After that Gaziantep Public House has been examined in detail in the first part. Statistical facts have been given on foundation, activities, activities in the city, and example. Gaziantep public house, which was among public houses that come in to existence on June 24, 1932, published books, gave conference in different subject; organized courses related to reading/writing foreign languages, making clothes and embroidery; got in touch with villagers; endeavored to help poor citizens and students and paid for their health expenses; tried to unit people by means of sports competitions. In the second part, Baspinar Magazine, that constitutes the framework of the study, has been examined Baspinar was published monthly at the anniversary of public house on February 17, 1939. A great deal of articles on cultural issues, village life, literature, public houses; esp. defense of Antep during National Struggle its geography, economy, antecedents; history of Gaziantep, Atatürk's reforms and mainly folklores, were published in the magazine investigations and researches of folklore have attracted our attention to a great extent. Numeric index of Baspinar Magazine, verbal history, biographies of people who wrote to the journal the most, and examples of covers have been placed in appendices.

Yeni Türk Devleti'nin kurulması kolay olmamıştı. Büyük zorluklar, büyük fedakarlıklar ve özverilerle zafer kazanılmış, hemen arkadan büyük devrimler ve değişimler birbirini izlemiş, Türkiye Cumhuriyeti Çağdaş Batı'nın kurumlarına tek tek kavuşmuştu. Bütün bu süreç içerisinde yapılanların halka ulaşması, halkla paylaşılması, halkla bütünleşmesi için bir kuruma ihtiyaç vardı. Bu kurum da, 19 Şubat 1932'de kurulan Halkevleri olacaktı. Halkevleri ilk olarak 14 tane açılmıştı. Daha sonra Halkevleri süratle artmış, 1932 yılının sonlarında 34, kapanış tarihi olan 1951 yılında da 478 sayısını bulmuştur. Araştırmamızın giriş bölümünde, Halkevleri'nden önceki süreç incelenmiş, birinci bölümde ise, Halkevleri ve Gaziantep Halkevi her açıdan değerlendirilmiştir. Önce; Halkevleri'nin kuruluşu, gelişimi, fonksiyonu, kapanışı ve Halkevleri'nin şubelerine değinilmiştir. Bu şubeler: Dil, Edebiyat Şubesi, Güzel Sanatlar Şubesi, Temsil Şubesi, Spor Şubesi, Sosyal Yardim Şubesi, Halk Dershaneleri ve Kurslar Şubesi, Kütüphane Şubesi, Köycülük Şubesi, Müze ve Tarih Şubesi'dir. Sonra da; Gaziantep Halkevi ve faaliyetleri irdelenmiştir. Halkevinin açılması, şubelerinin faaliyetleri, şehirdeki etkinlikler, örnekler ve istatistiki bilgiler verilmiştir. 24 Haziran 1932'de açılan Halkevleri arasında yer alan Gaziantep Halkevi, genel merkezin amaçları doğrultusunda çalışmış, çeşitli kitaplar yayımlamış, çok farklı konularda konferanslar düzenlemiş, okuma yazma, yabancı dil, giyim ve nakış kursları açmış, köyler ve köylülere ulaşılmış, fakir vatandaş ve öğrencilere yardımlar yapılmış, sağlık giderleri karşılanmaya çalışılmış, spor karşılaşmaları ile vatandaşların bütünleşmeleri amaçlanmıştır. İkinci bölümde ise, çalışmanın ana konusunu oluşturan Başpınar Dergisi incelenmiştir. Başpınar Dergisi, Halkevleri'nin kuruluş yıldönümü olan 17 Şubat 1939'da aylık dergi olarak çıkmaya başlamıştır. Dergide; folklor konusu ağırlıklı olmak üzere, Atatürk Devrimleri, Gaziantep'in tarihi, özellikle Milli Mücadeledeki Antep Savunması, coğrafyası, ekonomisi, büyükleri, Halkevleri, edebiyat, kültür ve köycülük üzerine bir çok yazı yayımlanmıştır. Dergide en çok dikkatimizi çeken konu folklor konusunda yapılan inanılmaz incelemeler ve araştırmalar olmuştur. Araştırmanın sonunda Başpınar Dergisi'nin sayı dizini, sözlü tarih, dergide en çok yazısı çıkanların hayat hikayeleri ve dış kapak örnekleri ekler kısmında verilmiştir.