Kentsel ve kırsal hafızada çadır

Abstract

Çadır öğesi insanlık tarihinin başlangıcından bu yana bireyin doğa ile kurduğu dolaylı ya da dolaysız ilişkiler bağlamında barınma ve korunmaya duyduğu gereksinime bulduğu çözümlerden biridir. Her ne kadar gününüze gelindiğinde, teknolojik gelişmelerin de sonucunda, çadırın kullanım amaçları, malzemesi ve yöntemleri değişim göstermiş olsa da çadırın temel var oluş sebebi olan doğada barınma gereksinimi hala çadırı tanımlayan temel bileşenlerden birini oluşturmaktadır. Bu araştırmanın amacı çadır öznesini odağına alarak, kentsel ve kırsal bireyin hafızasındaki çadır algısını ve buna bağlı olarak doğa ile kurduğu ilişkinin doğallığını veya yapaylığını anlamak, analiz etmektir. Fenomenolojik-hermeneutik bir çözümlemeyle mekan, hafıza, kentsel ve kırsal hafıza kavramları genel literatür çerçevesinde tartışılmıştır. Söz konusu kuramsal tartışmalara ek olarak kentsel ve kırsal hafıza başlıkları altında oluşturulan iki farklı örneklem (case study) konunun daha derinlemesine çözümlenebilmesini sağlamıştır. Kentsel hafıza kapsamında profesyonel-amatör dağcı gruplarıyla; kırsal hafıza kapsamında ise mevsimlik tarım işçileriyle derinlemesine mülakat, sözlü tarih ve katılımlı gözlem teknikleri ile çalışılarak veri toplanmıştır. Araştırma sonucunda, yer-zeminle, doğa ile kurulan ilişki bağlamında deneyimlenen, bir mekan olarak çadır öğesi, profesyonel dağcı gruplarının diğer örneklem gruplarına görece doğal, dolaysız ve gerçek ilişkiler içerisinde olduğu, amatör dağcıların daha sterilize, plastik ve dolaylı ancak keyifli ilişkiler içerisinde olduğu, mevsimlik tarım işçilerinin mecburiyetlerden hareketle dolaylı ve hoşnutsuz ilişkiler içerisinde olduğu saptanmıştır.

Tent item is one of the solutions that the individual found for the need of housing and protection as part of indirect or direct relationships that human has made with the nature since the beginning of human history. Although its intended purposes, materials and methods has changed nowadays, housing requirement in nature which is the fundamental existence reason of tent is still one of the basic components defining tent. The objective of this research is by taking tents subject to the focus understanding and analyzing the tent perception in the urban and rural people's memory and the naturalness or artificiality of the relationship established with nature accordingly. With a phenomenological hermeneutical solutions, space, memory, urban and rural memory concepts were discussed within the framework of the general literature. In addition to the aforementioned theoretical debates, two different samples (case study) formed under the title of urban and rural memory enables deeper resolution of the issue. Data were collected proceeding with interview, oral history and participant observation techniques as part of the urban memory with professional-amateur mountaineer groups, as part of the rural memory with the seasonal agricultural workers. At the end of the research, it can be detected that tent item as a space which is with the place-ground experienced in the context of the relationship established with nature. Professional mountaineer had natural, direct and real relationship relative to the other sample group, amateur mountaineers were in more sterilized, plastic and indirect but pleasant relations, seasonal agricultural workers were in indirect and disgruntled relations because of t he obligation.