Türkiye'de Ermeni olmak:son yüzyılda Papazyan ailesi üzerine bir mikrotarih çalışması

Abstract

Tarihyazımında büyük anlatıların sorgulandığı, tek ve bütünsel bir tarih algısının yerini gündelik, çeşitli ve odaklanmış çoklu-tarihler yaklaşımına bıraktığı günümüzde, egemen tarih yazımının göz ardı ettiği toplumsal kesimlerin sesi de duyulur hale gelmektedir. İnsanların somut yaşam deneyimlerine odaklanan mikrotarih çalışması, egemen tarihsel anlatıyı çeşitlendirmek ve detaylandırmak açısından önemli olanaklar sunar. Bu sebeple Türkiye'de ulusal tarih yazımının "ötekileri" olan Ermenilerin gündelik pratiklerinde Ermeni olma deneyiminin araştırılmasına uygun bir yöntemsel çerçeve oluşturmaktadır. Bu çalışma, son yüzyılda Türkiye'de Ermeni olma deneyimine en küçük toplumsal birim olan ailenin gözünden bir bakış açısı geliştirmeyi hedeflemektedir. Bu kapsamda Ermeni Papazyan ailesinin üç kuşağını teşkil eden Bedros Papazyan (1898-1991), oğlu Vartan Papazyan (1924- …) ile torunu Talin Papazyan'ın (1965- …) kişisel tanıklıklarına, algılarına ve deneyimlerine odaklanan bir mikrotarih çalışması gerçekleştirilmiştir. Papazyan ailesinin Türkiyeli Ermeniler açısından önem arz eden tarihsel olaylara, kişilere ve mekanlara dair görüşleri tespit edilerek bu görüşlerin gündelik yaşam pratiklerindeki etkileri araştırılmıştır. Kuşaklar arası yaklaşım farklılıkları gözetilerek Ermeni kimliğinin aile içinde nasıl bir dönüşüm geçirdiği incelenmiştir.

The recent approaches on historiography brings forth a questioning of major narratives and replaces the holistic comprehension of history with ordinary, varied and focused multi-histories. This transition in historiography reveals the voices of the social groups that are ignored in the mainstream historiography. In this context, the microhistorical approach provides important opportunities to vary and detail the mainstream historical narration by focusing on people's concrete life experiences. For this reason, microhistory presents a suitable methodological framework for analyzing the everyday life practices of Armenians who are already the "others" of the national historiography in Turkey. The aim of this research is to develop a perspective on being an Armenian in Turkey in the last century from a family's point of view. The research takes place as a microhistorical study which focuses on the experiences, testimonies and perceptions of three generations of the Papazyan family who are Bedros Papazyan (1898-1991), his son Vartan Papazyan (1924- …) and his granddaughter Talin Papazyan (1965- …). The study analyzes the opinions of the Papazyan family members' on the historical events, persons and places that have significance for the Armenians in Turkey and examines their effects on the practices of everyday life. The alteration of the Armenian identity within the family is also examined considering the differences between generations.