Tarihsel alanlarda sözlü tarih bilgisine dayalı kentsel tasarım kriterlerinin oluşturulması:Kemeraltı Anafartalar Caddesi (İzmir)

Abstract

Tarihsel nitelikli alanlara ilişkin kentsel tasarım müdahalelerinin başarısı; tasarımın analiz süreçlerini ve tasarım parametrelerini yönlendiren en önemli kaynak olan "mekansal bilgi"ye en doğru, en güvenilir biçimde ulaşma, sorgulama ve bu tarihsel bilgiyi doğru yorumlamasına bağlıdır. Kente ve kentsel mekana ilişkin bilginin toplanmasından, yorumlanıp anlamlandırılmasına ve "bugün"e ulaşılmasına kadar giden süreç içinde, "resmi" söylemin çoğu kez yanlı, taraflı ve politik içerikli belge ve verileri dışında kalan bir takım alternatif tarihyazım metotlarının geliştirilmesi 20. yüzyıldan itibaren hız kazanmıştır. Bu araştırma yöntemleri; kent tarihleri araştırmalarında mekana ilişkin "mikro bilgiyi" elde etmenin yollarını aramaktadır. Bu çalışma kapsamında bugüne dek kent tarihi araştırmalarında temel teşkil eden yerel tarih kaynakları (demografik veriler, arşiv bilgileri, istatistiki bilgiler) üzerine ek olarak farklı bir "mikro bilgi" evreni kullanılmıştır. Anafartalar Caddesi'nde "Sözlü Tarih" yaklaşımı ile ortak kimliğe, aidiyet ve kimlik ilişkilerine sahip bireylerin hatıra ve deneyimlerinden ortaya çıkan bellek ürünü tasarıma bir veri olarak aktarılmıştır. Toplumsal hafızanın (klasik tarih araştırmaları) referans verdiği mekanlar ile bireysel hafızanın (sözlü tarih anlatıları) referans verdiği mekanlar ortak bir çerçevede değerlendirilmiş ve mekana müdahalede öncelikleri ele alınmıştır. Sonuç olarak "yaşanmış geçmiş" bugünün anlaşılmasında ne kadar önemliyse, "bugün"ün bilgisini üretmek de aynı ölçüde önem taşımaktadır. Çalışma kapsamında kentsel tasarımın daha doğru, güvenilir, adil ve sağlıklı bir "yarın" inşa edebilmesi için "geçmiş"in bilgisini en doğru biçimde elde etmesi gerekliliği vurgulanmıştır.

Success of urban design interventions regarding historical sites depends on accessing and interrogating "Residential Information" that directs analysis processes of design and design parameters, which is the most importance source in the truest and safest manner, and commenting this historical information truly. In the process starting from collecting, commenting and explaining regarding city and residential site to accessing up to "today", developing some alternative history writing methods out of documents and data mostly with tendentious, adherent and political content of "official" expression has picked up speed since the beginning of 20th Century. Those research methods are searching for obtaining "micro information" regarding city in research of city history. Within the scope of this study, it has been used different "micro information" in addition to domestic history sources (such as demographic data, achieve data and statistical data) that are the base in the research of city history up to now. The memory product arising as a result of memories and experiences of individuals having joint identification, being property and identification relations by means of "Oral History" approach in Anafartalar Street has been transferred to the design as data. It has been evaluated the residences referred by social memory (classic historical research) and the residences referred by individual memory (oral historical expression) in a joint framework and it has been taken into consideration the priorities in intervening the residences. No matter how important the "past life" is to understand today, producing todays information is as important as in "past life". In order to establish "tomorrow life" truly, safely, fairly and healthily it has been emphasized to obtain the information of "past" in the truest way. Consequently, it is necessary that subjective/micro information should play a more important role in establishing design parameters in urban design interventions to be realized in historical sites by using "Oral History" method.