İbtihal Alyanak Odman ile sözlü tarih görüşmesi

Abstract

İbtihal Alyanak Odman’nın dedesi Mülayim Dede olarak da bilinen Dede Bali soyundan gelir. Babası 1938 yılında İstanbul Tıp Fakültesi’nden mezun olur. 1951 yılında babası Denizli Sarayköy’de hükümet tabibi iken, Odman’nın doğumuna yakın Bursa’ya dönerler. Babası Bursa’da “Aynalı Doktor” olarak bilinir. Babasına mahalleli taze yumurta, meyve, sebze ve tavuk gibi küçük hediyeler getirir. Annesinin getirilen hediyeleri “Gönülden verilen alçakta tutulmaz” diyerek, hep yüksekte sakladığın söyler. Büyüdüğü Badem Sokak ve evlerinin fiziki özellikleri hakkında detaylı bilgiler verir. Bahçelerinden akan Pınarbaşı suyundan çok sık söz edilme sebebinin, suyun çok özel olmasından kaynaklandığını düşünür. Daha sonra mahalledeki komşularından bahseder. O zamanlar kış gecelerinde kar yağmadan önce büyükler tarafından tahmin edilir. Evlerinin karşısındaki bahçede ipek böceği yetiştirilir. Burada bütün çocukların kozaları olur, o tırtılları dut yaprakları ile beslerler. Mahalledeki esnaflar hakkında detaylı bilgiler veren Odman, komşuluk ilişkilerinin saygı çerçevesinde olduğunu aktarır. Zor zamanlarda herkes birbirinin yardımına koşar, her evde buzdolabı olmadığı için, dolap olan evlerden buz dağıtılır. Odun veya kömür alınırken alamayan mahalleli, düşülür, hasta olanlara demeden yardım edilir. Komşuluk ilişkilerinin sıcaklığını televizyonun ve telefonun olamamasına bağlayan Odman, mahallelinin her gece birbirlerine misafir olduklarından bahseder. Evden çıktıklarında kadın ve erkekler mutlaka özenle giyinir. Bahar temizlikleri çok önemlidir. Mevsimi geçen kıyafetler naftalinlenir, sandıklara kaldırılır, dolaplar lavanta kokar. Yaz sonlarında ise kışlık yiyecekler hazırlanır. Hamama gitmek tören havasında yapılan bir adettir. Hamamdan sonra Çekirge Sultan’da adak adanır. Pazar günleri Uludağ, İznik veya Geçit’e pikniğe gidilir. Ailesi yaz tatillerinde Arnavutköy’e gelir, burada yaptıklarından detaylıca bahseder.