| Görüşme Özeti | 1948 yılında İstanbul’da doğan Bilgin Çokbiçer, konuşmasına üç kız kardeş olduklarını ve ebeveynlerinin de İstanbullu olduğunu belirterek başlar. İlk, orta, lise ve üniversite eğitimini Eyüp’te tamamlayan Çokbiçer, çocukluğunun çok güzel geçtiğini ifade eder. Aslen Arnavut kökenli olduğunu, Arnavutluk’ta dünyaya gelen büyükbabası ve büyükannesinin, Balkan Harbi döneminde kasabanın Yunanlılar tarafından işgal edilmesiyle birlikte İstanbul’a yerleştiğini ve burada ziraat ile ilgilendiklerini söyler (03:26). Arnavutluk’tan İstanbul’a gelip Harbiye’de yaşamaya başlayan beş çocuklu bir ailenin üçüncü çocuğu olan babası Yunus Çokbiçer, ilköğretimini Nişantaşı’nda tamamlar (04:30). Anne tarafının da Arnavutluk’tan İstanbul'a göç ederek Florya’ya yerleştiklerini söyleyen Çokbiçer, onların da ziraat ile uğraştıklarını belirtir. Büyükbabası Seyfettin Çokbiçer, kız kardeşinin eşi için Eyüp’te bir arsa satın alır ve Harbiye’deki bahçeleri istimlak edilince ailesiyle buraya yerleşir. Çokbiçer, ablasının doğumundan hemen sonra babasının askere gittiğini, II. Dünya Savaşı nedeniyle askerliğini 4 yılda tamamladığını ve askerlik dönüşü Eyüp’e geldiğini anlatır (07:22). Kendisinin ve kız kardeşinin Eyüp’te dünyaya geldiğini ifade eden Çokbiçer, Eyüp’teki evlerinin bahçesinden ve yetiştirdikleri meyve ağaçlarından bahseder (09:22). 1952 yılında aynı semtte daha geniş, daha modern bir eve geçtiklerini; dedesinin evin bahçesine asma yaptırdığını ve o asmadan üzüm topladıklarını anlatır. Yeni evlerine geçtiklerinde 4 yaşında olup kendisine bir oda verildiği için çok mutlu olduğunu ifade eder. Evin bahçesinden, müştemilatından ve kümeslerinden detaylı olarak bahseder. 40 yaşına kadar aynı evde yaşar (12:12). Büyükbaba ve büyükannesi ile ilgili bilgiler veren Çokbiçer, aile büyükleriyle ilişkisine değindikten sonra bayramlarda ve özel günlerde aile kabristanını ziyaret ederek kendisini çok iyi hissettiğini söyler (14:35). Eyüp’te ilkokul öğrenimine başlar. Sıkıntılı bir öğrenim dönemi geçirse de büyükbabasının da desteği ile okuma yazmayı öğrenir. Babasının okumayı çok sevdiğini söyleyen Çokbiçer, aile ilişkilerinden de kısaca bahseder (16:57). Arnavutluk’tan göç eden büyüklerinin Yunanlılardan işkence gördüklerini belirttikten sonra göç sırasında gemide yaşadıkları sıkıntıları da aktarır (17:59). Annesinin ailesinden ve babasıyla evlendikten sonraki hayatından bahseder ve aile bağlarının çok kuvvetli olduğunu ifade eder (20:32). Aile fertlerinin bazen Arnavutça konuştuklarını dile getiren Çokbiçer, Arnavutların sosyal ilişkilerinin çok iyi olduğunu söyler (23:00). İlkokul öğreniminden sonra ortaokul ve lise eğitimlerini de Eyüp’te tamamlar ve sık sık okul gezilerine katılır. Sosyal Antropoloji ve Etnoloji bölümünden 1971 yılında mezun olan Çokbiçer, katıldığı THY mülakatlarında başarılı olarak THY Teftiş Kurulu'nda çalışmaya başlar. Bir süre sonra da müfettiş olarak atanır. Mesleği hakkında bilgiler veren Çokbiçer, 1983 yılında baş müfettiş olduğunu ve aynı görevden 2002 yılında emekli olduğunu belirtir. Görev için sık sık yurtiçi ve yurtdışı seyahatleri yapar. O dönemde Türkiye’de her ihtiyaca yönelik ürün olmadığı için yurtdışı seyahatlerinde çok alışveriş yaptığını belirtir. Görev yaptığı dönemde bayan meslektaşı olmaz. Çokbiçer, meslek hayatının çok keyifli geçtiğini söyler (32:28). Hiç evlenmediğini ve yeğenleri ile arasının çok iyi olduğunu ifade ederken onlar sayesinde aile özlemi çekmediğini vurgular (33:00). Eyüp’te 1988 senesine kadar otururlar. Dedesinin vefatından sonra ev müteahhite kat karşılığı verilir ancak annesi, ablasına ve kız kardeşine yakın olmak istediği için Göztepe’de şu an bulundukları eve taşınırlar. Eyüp’teki kalabalık aile yaşamından sonra anne ve babası ile; onların vefatından sonra da yalnız yaşamaya başlar (36:54). Kardeşleri ile arasının çok iyi olduğunu ve sık sık görüştüklerini dile getirir (37:41). Çocukluk döneminden bahseden Çokbiçer, arkadaşlarıyla ilişkisinden ve oynadıkları oyunlardan bahseder. 1948 senesinde babası eve radyo ve pikap alır. Radyodan dinledikleri ses sanatçılarını anlatan Çokbiçer, babasının kültür ve spor faaliyetleriyle ilgili olduğunu söyler (40:29). Babası ailesine çok bağlı olup kardeşlerini ve onu sık sık gezmeye götürür (41:02). Eyüp’teki evde yaşayan kiracıları dolayısıyla Eyüp’le bağlantısı kesilmez. Şimdilerde o civardaki semtlerin çok kalabalıklaştığını ifade eder. Babasının yetiştiği muhitte ve esnaf çevresinde çok sayıda gayrimüslim arkadaşı olduğunu belirten Çokbiçer, onlarla ilişkilerinin çok iyi ve hoşgörüye dayalı olduğunu dile getirir (43:00). 6-7 Eylül Olayları amcasının düğünü için hazırlık yaptıkları zamana denk gelir. Ailedeki hanımlar için Edirnekapı’daki Rum bir terziden randevu alınır. İkinci prova için gelmeyen terzinin evine gittiklerinde yağmalanmış ve harap olmuş bir ev görürler. Kumaşları yerlerden topladıklarını ifade eden Çokbiçer, semtte talan edilen diğer ev ve dükkanlarla ilgili de bilgiler verir (45:30). Eyüp ilçesindeki eski yapıların şimdilerde kalmadığını söyleyen Çokbiçer, şu an oturduğu semtin değişimi ile Eyüp’ün değişimini kıyaslar (47:30). Mahallelerindeki esnaftan ve alışveriş alışkanlıklarından, bahçelerinden ve evdeki düzenden detaylı olarak bahseder (51:35). 1960 İhtilali'ni 27 Mayıs sabahı radyodan öğrenirler. O gün babasının işe gitmediğini, haberleri akşamları radyodan takip ettiklerini dile getiren Çokbiçer, ailesinin siyasetle çok ilgili olmadığını söyler (53:25). Gülhane Parkı’nın o yıllardaki durumu ve ailesi ile gittikleri şehir tiyatroları ve sinemalarla ilgili detaylı bilgiler verir. Zeki Müren ile Harbiye’de ikamet ettikleri yıllarda tanıştıklarını ve ünlü sanatçı evlerini ziyarete geldiğinde çevredeki komşuların yoğun ilgi gösterdiğini anlatır (55:13). Yazları babasının onları Büyükada’ya, Marmara Ereğlisi’ne ve Kemerburgaz taraflarına götürdüğünü; babası emekli olunca da her yaz Armutlu’ya gittiklerini ekler (56:50). O dönemlerde herkesin ailesiyle vakit geçirdiğini fakat şimdilerde bireysel hareket edildiğini söyler. Bayram geleneklerinden, temizliklerden ve yapılan yemeklerden detaylı olarak bahseder (59:14). Küçük yaşlardan itibaren oruç tuttuğunu dile getiren Çokbiçer, konu ile ilgili bir anısını da aktarır (01:00:15). Eski bayramlarda evlerine çok sayıda misafir geldiğini ifade ederken şimdilerde bayramın tatil olarak değerlendirildiğini ve ziyaretlerin azaldığını söyler. Dini bayramlar dışında yılbaşında da kutlama yaptıklarını ve annesinin hindi pişirdiğini aktarır. Ayrıca dede ve babaannesiyle ilgili hatıralarına da değinir (01:04:30). Üniversite yıllarına dönerek Beyazıt ve Laleli semtleri ile ilgili açıklamalarda bulunan Çokbiçer, ardından Eyüp-Unkapanı arasındaki ulaşımdan, çevredeki fabrikalardan ve tarihi mekanlardan bahseder. Eyüp’ün eski ve yeni yerleşim yapısını karşılaştırır (01:13:27). Kardeşinin mahalledeki hafız bir hanımdan Kur'an-ı Kerim okumayı öğrendiğini ancak kendisi öğrenemediği için annesine sürekli sitem ettiğini söyler ve Hacc’a da gitmek istediğini ekler (01:15:12). Televizyonla işe yeni girdiği dönemlerde tanıştıklarını ve akşamları komşuları ve kiracılarını da televizyon izlemeye çağırdıklarını anlatır (01:17:47). Eyüp Sultan Camii, Pierre Loti ve civardaki tekkelerin değişiminden bahseden Çokbiçer, Göztepe’de çok fazla değişiklik olmadığını belirtir. Eyüp ile Göztepe’deki komşuluk ilişkilerini karşılaştırır. Eyüp’te yaşarken kandil günlerinde irmik helvası dağıttıklarını hatırlar (01:22:00). Farklı kıtalarda birçok şehir görmesine rağmen yaşamak için yine de İstanbul’u tercih edeceğini belirtir. İstanbul’un kıymetini bilmek için bilinçli hareket etmemiz; tüm tarihi eserleri ve güzellikleri korumamız gerektiğini savunur (01:26:05). Üç kuşak İstanbullu olduğunu dile getiren Çokbiçer'e göre İstanbullu olmak ve İstanbul’da yaşamak bir ayrıcalıktır. Ülkemizdeki yemek kültürünün çok gelişmiş olduğunu ve yurtdışında daha çok pratik yemeklerin tercih edildiğini dile getirir. Avrupa’da yaşam standartlarının yüksek olmasından dolayı insanların daha bilinçli ve medeni olduğunu savunan Çokbiçer, ülkemizin de aynı standartlara sahip olması gerektiğini ifade eder (01:31:08). Suriye’den ülkemize göç edenlerle ilgili fikirlerini beyan ederek, göçmenlere sağlanması gereken imkanlara değinir (01:35:22). Arnavut kökenli olduğunu tüm çevresinin bildiğini ve köklerini saklamadığını dile getiren Çokbiçer, Arnavutların gelenek ve göreneklerinden ve sosyal yaşamlarından kısaca bahseder. Arnavutlarda akraba evliliğine sıcak bakılmadığını; ancak yine de birbirini tanıyan Arnavut kökenli ailelerden eş seçiminin uygun görüldüğünü dile getirir (01:45:11). Ailesinin siyaset ile çok ilgilenmediğini; gündemi basından takip ettiklerini yineler ve ihtilal dönemlerini ve diğer önemli gelişmeleri radyodan takip ettiklerini sözlerine ekler. Eski ulaşım olanaklarından tekrar bahseden Çokbiçer, Boğaziçi Köprüsü'nün açıldığı dönemle ilgili bilgiler verir. Metro ve Marmaray ile birlikte İstanbul’un Avrupa standartlarına yaklaştığını ifade eder (01:52:48). 1970’li ve 1980’li yıllardaki giyim tarzlarına ve alışveriş kültürüne değinir. Nişantaşı’nın şimdiki yapısı ile o yıllardaki durumunu karşılaştırır. Alışveriş merkezlerinin sayısının artmasından ve bu durumun dezavantajlarından bahseder (01:56:49). Annesinden ve evdeki düzene etkisinden bahseden Çokbiçer, annesinin, vaktinin çoğunu mutfakta geçirdiğini söyler. Evde turşu, reçel ve salça gibi gıdaların düzenli olarak yapıldığını ve konserve gibi hazır gıdaları tüketmediklerini dile getirir. Eyüp’te yaşarken dışarıda yemek yeme alışkanlıklarının olmadığını, Göztepe’ye geldikten sonra daha çok dışarıya çıktıklarını ifade eder. Ayrıca babasının mesleğinin detaylarına da değinir (02:02:57). Çocukluğunda sık sık parklara, sirklere, tiyatrolara ve sinemalara gidilir. Annesinin babasından dolayı bu gezi ve eğlencelere katılamadığını ifade eder. Babaannesinin kılık-kıyafetlerini tasvir eder, giyime, ailecek önem verdiklerini söyler (02:09:40). Eyüp’te oturdukları yıllarda yardıma muhtaç komşularına mutlaka yardım ettiklerini belirterek ailesinin bu konudaki hassasiyetini vurgular. Evdeki eşyalardan bahsederken teknolojik ürünlerin sıkı takipçisi olduklarını ifade eder. Amcası evlendikten sonra daha da kalabalık bir aile olsalar da evin düzeni hiç değişmez. Arnavutların çok titiz olduğunu ve evlerinde her gün mutlaka temizlik yapıldığını söyler (02:17:35). İş hayatına tekrar değinerek ilk maaşı ile yakınlarına hediyeler aldığını, gelirinin dönemin şartlarına göre iyi olduğunu, mesleğini severek yaptığını ancak anne ve babası ile daha fazla vakit geçirmek için emekli olduğunu belirtir (02:25:00). İstanbul’da gittikçe artan yüksek binalardan memnun olmadığını; İstanbul’un eski siluetini özlediğini ifade eder. Yurtdışında çok beğendiği şehirler olsa da İstanbul dışında bir şehirde yaşayamayacağını vurgular (02:30:43). Ablasının ve kardeşinin modern bir düğünle evlendiklerini dile getirirken çeyiz ve bohça hazırlıklarını detaylarıyla anlatır (02:34:35). Ebeveynleriyle ilişkisinin mesafeli olduğunu; artık bireyler arasında ne mesafenin ne de saygının kalmadığını söyler. Anne ve babasının vefatından sonra kardeşlerinden ve arkadaşlarından büyük destek görür (02:39:00). Maddi ya da manevi herhangi bir engeli olmayan Çokbiçer, evlenmeyi düşünmediğini ifade eder (02:44:00). | tr_TR |
