Mezhep farklılıklarının eşler arası ilişkilere etkileri

Abstract

Araştırma, Alevi-Sünni evlilikleri üzerine odaklanmaktadır. Konu genel olarak; aynı dinin farklı geleneklerinden gelen Alevi ve Sünni çiftlerin aile yapıları, farklı gelenek ve mezhebin evlilik üzerine etkileri, çiftlerin aile içi ilişkileri, ailelerinden ve çevrelerinden nasıl tepki aldıkları, aile içinde dinin yeri, çocukların yetiştirilmesi gibi sorularla ele alınmıştır. Bu sorulara cevap bulabilmek için İstanbul ve Almanya'nın Berlin kentinde farklı mezhepten biriyle evlilik yapmış Türklerle derinlemesine görüşmeler yapılmıştır. 10 kişi Berlin'den, 50 kişi İstanbul'dan olmak üzere toplam 60 kişi ile görüşülmüştür. Görüşmelerin bir kısmının Berlin'de yapılmasının sebebi, göç süreci ile birlikte insanların kendi dinlerine ve mezheplerine olan bağlılıklarında ve diğer din veya mezhepten insanlara bakış açılarında değişim yaşanıp yaşanmadığını görmektir. Bu sebeple, Berlin'de yaşayan Türkler de, Türkiye'de olduğu gibi diğer mezhepten biriyle evlilik kararı aldıklarında ailelerinden ve çevrelerinden tepkiler alıyorlar mı, evliliklerinde bu konuyla ilgili sorunlar yaşıyorlar mı, çocuklarının dini eğitimi konusunda nasıl bir tutum sergiliyorlar gibi sorulara cevap aranmıştır. Araştırmayla birlikte, üç ana sonuca varılmıştır. İlk olarak, şehir hayatı Alevi ve Sünnilerin geleneksel yapılarında değişim meydana getirmiştir. İkinci olarak, kadınlar böyle bir evlilik kararı aldıklarında erkeklere oranla ailelerinden ve çevrelerinden daha fazla tepki almaktadır. Hatta kadınların kendileri bile, evlilik öncesinde eşlerinin farklı mezhepten olmasını erkeklere kıyasla daha olumsuz karşılamaktadırlar. Toplumdaki ataerkil yapının evlilik içinde de etkili olması ile birlikte, kızlarının diğer mezhepten biriyle evlenmesi sonucu geleneklerinden uzaklaşıp, eşinin mezhebinin etkisinde kalacağı korkusu da ailelerin kız çocuklarının bu tür evlilik yapmasına olumsuz bakmasının sebeplerinden biridir. Diğer bir sonuç ise, tam olarak olmasa da günümüzde ailelerin bu evliliklere olan olumsuz tutumlarının zayıflama eğiliminde olmasıdır. Ailelerin olumsuz tutumlarının azalması ve bu evliliklere daha az karışır olmaları ile birlikte Alevi-Sünni evliliği yapmış bu çiftlerin evlilik hayatlarında bu farklılıktan dolayı daha az problem yaşadıkları görülmektedir. Araştırmanın ilk bölümünde, aile ve evlilik kurumları, eş seçme olanakları ve evlenme engelleri ile ilgili bilgiler verilmektedir. İkinci bölümde, din ve mezhep kavramları üzerinde durularak, Alevi ve Sünni mezhepleri incelenmektedir. Ayrıca Alevilerin ve Sünnilerin farklılaştıkları bazı konular da irdelenmektedir. Üçüncü bölümde ise, aile içinde eşler arasındaki ilişkiler ve bu ilişkilere mezhep farklılığının etkileri tartışılmaktadır. Dördüncü bölüm saha çalışmasının tanıtıldığı bölümdür. Bu bölümde araştırma alanının tanıtımı yapılarak Almanya'ya göç süreci, dernekleşme hareketleri, din dersi gibi konular üzerinde durulmuştur. Beşinci bölümde, derinlemesine görüşmelerden elde edilen veriler sunulmaktadır. Ardından bulgular analiz edilmiş ve yorumlanmıştır. Yüksek lisans tezi sonuç kısmıyla tamamlanmıştır.

The main subject of research is marriages between Alevis and Sunnis. The topic of the research is about the family structures of married couples, the impact on the family structure to intermarriage between Alevi and Sunni, how they live, the familys reactions, religious orientation of couples and how they bring up their children in these mixed marriages. To find answers to these questions, in-depth interviews were conducted with people who married from other sects in Berlin and İstanbul. In-depth interviews were held - 60 interviews in all: 10 from Berlin and 50 from İstanbul. The reason some of the interviews were conducted in Berlin was to see whether people change their commitment to their religion and their sects and if they change their view about the people from the other sect and religion due to the process of migration. Therefore, questions were asked of Turkish people living in Berlin to understand when they decided to get married to a person from another sect, how their families reacted, whether they have any problems because of this issue in their family life and how they educate their children about religious issues. Three main results were reached upon the completion of my research. Firstly, there is a relation between intermarriages and cosmopolitan urban life because Alevis and Sunnis traditional structure is dissolved. Secondly, when women decide to get married to someone from another sect, they face so much more negative reactions from their families and environment than men do. When women learn that their partner is from another sect, even themselves react more negative to this than men. Another reason why families look at these marriages negatively is because of the patriarchal system. They think that with patriarchal system, the mans tradition and the mans religion will be center of marriage and belief of their daughter will be dissolved. Another result is not exact but negative attitudes of families tends to decrease. When a couples families dont have negative attitudes as before and dont object to their childrens marriage, these couples dont have a lot of problems because of these differences. The introduction of the research contains concepts about institutions of marriage and family, facilities of mate selection and bans to marriages. In the second section, aspects about religion and sect and concepts of Alevi and Sunni were given. In addition it talks about differences between Alevis and Sunnis. Then in the third section the study discusses relations in the families and how these relations are affected by sect differences. In the fourth part field work was introduced. Also in this section, introducing field work, it talks about migration to Germany, movements of associations, and scripture class. Then in the fifth section, the findings from the in-depth interviews are analysed and interpreted. At the final section, results were examined.