Grevden işgale Singer eylemleri (1964-1967-1969)

Abstract

ABD kökenli bir şirket olan Singer, bu topraklarda 130 yıla yaklaşan bir tarihe sahip. Singer, bu 130 yılda, Osmanlı'dan Cumhuriyet'e ekonomik, sosyal ve siyasal alanda oldukça önemli değişimlere, dönüşümlerle tanıklık ederek bugünlere ulaştı. Bir dikiş makinesi markası olmanın ötesinde siyasal ve sosyal anlamlar kazandı. Osmanlı'da ABD'ye karşı yükselen boykot eylemlerinin, Türkiye'nin 68'inde de anti emperyalist mücadelenin hedeflerinden biriydi. 1905'de Abdülhamit'in uğradığı bombalı suikastta da, 1908 İlan-ı Hürriyet grevlerinde de Singer adına rastlanmaktadır. Sosyal alanda ise halkın yoksullukla, işsizlikle mücadelesinde, özellikle kadınların evlerdeki üretim aracı olarak ün kazandı. Singer'in geçmişinde 3 önemli işçi eylemi yer almaktadır. Bunlardan ikisi Singer'in dikiş makinesi üretimi yapılan Kartal'daki fabrikasında, bir diğeri ise Singer'in satış mağazalarında gerçekleşti. Bu eylemlerden, 1964 Kartal fabrikası ve 1967 Satış mağazalarındaki eylemler grev, 1969'da Kartal fabrikasında gerçekleşen ise işyeri işgaliydi. Her üç eylem de özgün yanları, eksik, tamamlanmamış yönleri, direniş, kırılma noktaları, başarı ve başarısızlıklarıyla emek tarihi açısından üzerine ayna tutulması gereken deneyimlerdir. Bu çalışmada Singer'de gerçekleşen bu üç eylem belgeler ve tanıklar eşliğinde anlatılıyor.