Mustafa Ergin ile sözlü tarih görüşmesi

Abstract

1916 yılında Kocaeli’nin Kandıra ilçesine bağlı Hediyeli Köyü’nde doğan Mustafa Ergin’in babası Çanakkale şehididir. 1908 yılında Meşrutiyet ilan edildikten sonra köylerine bir okul yapılır fakat savaşların devam etmesi okulun açılmasını engeller. İlkokul eğitimine beş yaşında köy odasında başlayan Ergin’in ilk öğretmeni köyün imamıdır. Arap alfabesini ve Kuran-ı Kerim okumayı öğrenir. Bu eğitim sırasında namaz surelerini makamlarıyla okumaya başlar ve hatim indirir. Görüşmede köy odasında aldığı eğitimden ve anılarından bahseden Ergin, perşembe günü okulun tatil olduğunu ve öğle namazından önce dini tören yaptıklarını söyler. Cumhuriyet’in ilanından sonra köydeki okula öğretmen gelir. Eğitimine Arap alfabesiyle devam eder. Öğretmeninin adının Hamid Efendi olduğunu, çok hızlı yazdığı için kendisine “Erkan-ı Harf” dendiğini ve köylülerin kendisine askerdeki yakınlarına mektup yazdırdıklarını anlatır. Bir yakınının teşvik etmesiyle Kandıra’da yatılı okula gider. Okulun müdürü ve öğretmenleri tarafından imtihan edilir ve kazanır. Başarısından dolayı birinci sınıfı atlar ve okula ikinci sınıftan başlar. Görüşmede onu okumaya teşvik eden yakınından, Kandıra’ya gidişinden, girdiği imtihandan ve okula başlama sürecinden detaylı olarak bahseder. 1928 yılında Kandıra’daki okuldan mezun olur. Beşinci sınıfı bitirip mezun olurken imtihan yapıldığını ve kaymakam, şube reisi, hakim ve doktorların bu imtihanı izlemeye geldiklerini belirtir. Kaymakamın ve hükümet doktorunun desteğiyle İstanbul’a gelerek Darüşşafaka imtihanına girer fakat kazanamaz. Vefa Ortaokulu’nda okumaya başlar ve daha sonra öğretmen okuluna devam eder. Yaz tatillerini geçirdiği köyde neler yaptığını anlatır. 1935’te öğretmen okulundan mezun olur ve Eskişehir’de öğretmenlik yapmaya başlar. Atatürk öldüğünde Eskişehir’in Sivrihisar ilçesine bağlı Dündek Köyü’nde öğretmenlik yapmaktadır. Atatürk’ün cenazesinin trenle Ankara’ya gönderileceğini duyar. Trenin geçeceği en yakın istasyona köylülerle beraber giderek cenazeyi istasyonda görürler. Görüşmede eğitim hayatından, çocukluk ve gençlik anılarından detaylı olarak bahseder.